"Mamy du¿o imprez, ale ma³o wyrobionych s³uchaczy". Je¶li nie Open'er, to co? Nasz subiektywny TOP 5 innych, dziwnych letnich festiwali

Obiad dla muzyków gotuje mama, a ?szefem sceny? jest siostra albo kumpel z klasy. Nie jeste¶ jednym ze 150 zespo³ów, tylko jednym z piêciu. I nie jeste¶ jednym z 30 tysiêcy s³uchaczy, tylko jednym z 30. Po koncercie pijesz piwo i rozmawiasz z lud¼mi, których przed chwil± s³ucha³e¶ na scenie.

Pog³oski o niechybnej ¶mierci letnich festiwali okaza³y siê mocno przesadzone. Dowód? Od¶wie¿ony, odchudzony, byæ mo¿e nie rekordowy, ale na pewno przyzwoity tegoroczny Open'er - do niedawna hegemon, dzi¶ ju¿ raczej papierek lakmusowy polskiej sceny festiwalowej.

£atwo nie by³o i dalej nie jest. Kryzys trwa, bo i formu³a letnich imprez siê wyczerpa³a - twierdz± obserwatorzy rynku muzycznego. Wielkie festiwale siê kurcz± i nie s± w stanie zaoferowaæ swojej publiczno¶ci tyle, co przed laty, wiêc mo¿e warto rozejrzeæ siê gdzie¶ indziej? Je¶li jeste¶cie na tak, mamy dla was dobr± wiadomo¶æ: jest za czym siê rozgl±daæ.

- W Polsce kilka lat temu zapanowa³a moda na festiwale. Ka¿de miasto i miasteczko chce mieæ jaki¶ - komentuje Bartek "Borówka" Borowicz, szef wydawnictwa Borówka Music i organizator koncertów. - To piêkna moda, ale coraz czê¶ciej mam wra¿enie, ¿e jest tych festiwali za du¿o. W efekcie mamy za du¿o imprez, a za ma³o wyrobionych s³uchaczy - dodaje.

To Borowicz zas³yn±³ ostatnio koncertami organizowanymi w... prywatnych mieszkaniach. Idea "Pogonka House Gigs", bo tak nazywa siê ta impreza, jest prosta: chcesz pos³uchaæ Petera J. Bircha, Marceliny, Budynia, Jordana O Keefe z Irlandii albo szalonego islandzkiego bluesmana ET Tumasona? Wpadnij w £odzi pod odpowiedni adres, we¼ ze sob± poduszkê lub koc, a pó¼niej wrzuæ do kapelusza co ³aska. Sugerowana kwota: 10 z³. Wrzuciæ mniej nie wypada, bo wszystkie pieni±dze trafiaj± pó¼niej do artysty. Tutaj nie liczy siê rozmach, pieni±dze i wielkie nazwiska - liczy siê wspólne prze¿ywanie muzyki, kameralna atmosfera, rozmowa i przy okazji zawieranie nowych znajomo¶ci.

Zaczê³o siê od ducha Nalepy

Kilka lat temu szukali¶my najmniejszego letniego festiwalu w Polsce. Dzi¶ jeste¶my pewni, ¿e go nie znale¼li¶my, bo ka¿dego roku odbywaj± siê dziesi±tki takich lokalnych "open'erów" i ci±gle powstaj± nowe. Niektóre szybko upadaj±, inne maj± ju¿ za sob± wieloletni± tradycjê. Jeszcze kilka, kilkana¶cie lat temu mniejsze o¶rodki nie mia³y szans na sprowadzenie wielkich zagranicznych nazwisk. Dzi¶ ju¿ nikogo nie dziwi± koncerty Boba Dylana albo Roberta Planta w S³upsku, Steve'a Bicknella, Reckonwronga, Sama Bingi w Bia³ymstoku czy ¶mietanki rodzimej alternatywy z Pid¿am± Porno i Dezertem na czele w Cieszanowie.

- Cieszanów Rock Festiwal to nie tylko nieska¿one roztoczañskie klimaty, ale tak¿e sporo dobrej rockowej muzyki, której w takich okoliczno¶ciach i w takiej formie nie pos³uchacie nigdzie indziej - przekonuje Artur Tylmanowski, kurator programowy imprezy. - Na szóstej edycji CRF nie zabraknie naszych corocznych przegl±dów monograficznych po¶wiêconych polskim artystom - np. w tym roku a¿ z trzema projektami bêdzie go¶ci³ u nas Pablopavo.

CRF z niszowego przegl±du po¶wiêconego twórczo¶ci Tadeusza Nalepy przekszta³ci³ siê w jeden z wiêkszych i bardziej cenionych rodzimych przegl±dów rockowych. Media okrzyknê³y go podkarpackim Przystankiem Woodstock albo odpowiedzi± na wci±¿ poszukuj±cy swojej nowej formu³y Jarocin. Przez CRF przewija siê ¶rednio 20 tys. osób - przesz³o dziesiêæ razy tyle, ilu mieszkañców liczy Cieszanów.

Du¿e festiwale to supermarket

Wci±¿ wolicie mniejsze imprezy w bardziej egzotycznych czê¶ciach Polski? Proszê bardzo: w Piotrkowie Trybunalskim odbywa siê PiotrkOFF Art Festival, w Ostrzeszowie od dekady organizowany jest Feel On Festival, w Wo³owie - Baraque Festival (choæ oba zazwyczaj dziej± siê ju¿ bli¿ej jesieni), w Lubartowie ko³o Lublina realizowany jest L'art (frekwencja w zesz³ym roku - 50 osób), poza tym s± jeszcze Ambient Festiwal w Gorlicach (grali m.in. Biosphere, Banco de Gaia czy Fennesz, a po koncertach organizowane jest ognisko dla artystów i publiczno¶ci), Basowiszcza w Gródku, startuj±cy w³a¶nie Slot Art Festival w Lubi±¿u czy Festiwal Parzybroda w Aleksandrowie Kujawskim.

- Co nas odró¿nia od pozosta³ych? Autorskie spojrzenie i geografia - mówi Krzysztof "¦wistak" Rogalski, organizator Parzybrody, a na co dzieñ muzyk zespo³u Pche³ki. - Przez dwa dni przewija siê u nas jakie¶ 300 osób, atmosfera panuje domowa i jakkolwiek by to banalnie nie zabrzmia³o: ludzie, którzy do nas przyje¿d¿aj±, czuj± siê tutaj wyj±tkowo.

Co w tym roku? Choæby wspólny koncert zespo³u HATI i Mazzolla pod domem rodzinnym Edwarda Stachury w £azieñcu. Postaci, których fanom alternatywy (a i przy okazji literatury) przedstawiaæ raczej nie trzeba.



Borowicz: - Uwielbiam te mniej znane imprezy i czêsto gramy na nich z naszymi artystami. Widaæ w nich serce w³o¿one w organizacjê, a poza tym tu rzeczywisto¶æ jest inna ni¿ na Open'erze czy Offie. Czasem ¶pisz u organizatora w domu, obiad dla muzyków gotuje jego mama, a "szefem sceny" jest jego siostra albo kumpel z klasy. Ci ludzie wk³adaj± w to ca³± swoj± energiê i czas - tutaj nie jeste¶ jednym ze 150 zespo³ów, tylko jednym z piêciu. Po koncercie pijesz piwo i jesz obiad z lud¼mi, którzy przed chwil± podziwiali ciê na scenie. Jeste¶ traktowany wyj±tkowo.

Ale mo¿na to te¿ uj±æ zupe³nie inaczej: du¿e festiwale to supermarket, do którego wchodzisz i wybierasz co chcesz; tu nie wybierasz, tylko dostajesz to, co ci daj±. A czasami daj± wiele i daj± dziwnie, bo np. na Festiwalu Parzybroda poziom absurdu jest naprawdê wysoki. Artystom wrêczane s± nagrody, choæ nikt do koñca nie wie za co i organizowane s± spontaniczne akcje, które bywa, ¿e siê nie udaj±...

Kiedy¶ mia³ byæ zorganizowany marsz ku czci patrona imprezy - postaci historycznej, choæ nie wszyscy wierz±, ¿e istnia³a naprawdê, Jana Parzybrody, zapomnianego artysty, który przyja¼ni³ siê ze Stachur±. Taki patron jednak zobowi±zuje: rano ¿aden z uczestników imprezy nie mia³ si³y na nim siê stawiæ.

Wiêcej na temat Festiwalu Parzybroda w Aleksandrowie Kujawskim - TUTAJ >>

Wiêcej na temat domowych koncertów artystów z Borówka Music - TUTAJ >>

Ma³e jest wielkie! Nasz subiektywny TOP 5 innych ni¿ inne letnich festiwali:

Ambient Festiwal. Kiedy¶ pisali¶my, ¿e to jeden z nielicznych polskich festiwali bez "v" w nazwie. I to siê nie zmieni³o. Tak samo jak to, ¿e od kilkunastu lat dzia³a bez wsparcia mediów, hojnych sponsorów, ale firmuje j± za to ambitna elektronika i niezwyk³y zapa³ organizatorów. W tym roku zagraj±: weteran niemieckiej sceny elektronicznej i krautrocka Harald Grosskopf, holenderski kompozytor oraz wokalista Pieter Nooten, Ebauche z Irlandii, a tak¿e Grzegorz Bojanek, Maciej Szymczuk i Tadeusz £uczejko, organizator imprezy znany jako Aquavoice. Wej¶cie: 80 z³ karnet, 50 z³ bilet jednodniowy.
10-11 lipca, Gorlice
www.mpmambient.pl

Castle Party. Impreza fenomen - z dala od mediów g³ównego nurtu, ale z w³asnym stylem, charakterem i wiern±, ca³kiem liczn±, a do tego barwn± (czy te¿ bardziej lateksowo-mroczn±) publiczno¶ci±. Wszystko rzecz jasna w zamku i w gotyckim klimacie. Zagraj± m.in. Artrosis, Paradise Lost, Inkubus Sukkubus oraz Juno Reactor. Karnety: 250 z³ (270 z³ podczas trwania festiwalu), bilety jednodniowe: 150 z³.
16-19 lipca, Bolków
www.castleparty.com

Ostróda Reggae Festival. Miejscowo¶æ mo¿e niewielka, za to festiwal reggae w Polsce najwiêkszy. Cztery dni w¶ród bujaj±cych rytmów rodem z Jamajki, podlanych dubowym sosem, ska i dancehallem. Zagraj±: Gentleman, Capleton, Richie Campbell i nasu reprezentanci w sk³adzie November Project, Vavamuffin, Habakuk czy Bednarek. Karnety: 180 z³ do 31 lipca, 200 z³ od 1 sierpnia.
6-9 sierpnia, Ostróda
www.ostrodareggae.com

Cieszanów Rock Festiwal. Mówi±: podkarpacki Woodstock. Albo: przystañ dla jarociñskich sierot. Czyli bêdzie rock, bêdzie punk rock, bêd± gitary. A szarpaæ druty bêd±: niemieccy metalowcy z Helloween i Kreatora + Pid¿ama Porno, Coma, Dezerter, prezydent Kukiz i Piersi oraz Pablopavo potrójnie. Karnety:100 z³, bilet jednodniowy: 40 z³, karnet na pole namiotowe: 20 z³ za osobê - od 18 sierpnia bêd± o 10 z³ dro¿sze.
20-23 sierpnia, Cieszanów
www.cieszanowrockfestiwal.pl

Up To Date. Ciekawa impreza na obrze¿ach festiwalowej mapy Polski. W nowym terminie, z nowym logo, w od¶wie¿onej formule, ale z wci±¿ spor± list± intryguj±cych projektów i nazwisk. Pierwszy z brzegu przyk³ad: ambientowy artysta Eric Holm, który pod³±czy³ mikrofon do s³upa telegraficznego z przewodami wojskowych stacji nas³uchowych na wyspie Andoya, 300 kilometrów na pó³noc od ko³a podbiegunowego. Tak powsta³ jego debiutancki album "Andoya". Poza tym: Visonia Live z Chile, holenderski Reckonwrong, Szwedzi z Ulwhednar Live i SHXCXCHCXSH Live, Brytyjczyk Steve Bicknell, rodzimy reprezentant Jacek Sienkiewicz, a tak¿e hiphopowe Syny, PRO8L3M, W³odi, Charlie Traplin, Sam Binga & Redders i BlabberMouf. Czyli z jednej strony eksperymentalna i taneczna elektronika, z drugiej miejskie rytmy. Bilety: 55-129 z³.
4-5 wrze¶nia, Bia³ystok
www.uptodate.pl