"Pomyślałem: głupi Stasiek". Dziś mija 25 lat od śmierci Barei [NAJLEPSZE CYTATY]

- Co jest?!
- Nic, panie kierowniku! Oczko mu się odlepiło. Temu misiu.

Zdaniem wielu fanów jego największym dziełem jest "Miś" z 1981 r. Stanisław Tym określił go "wielkim zwycięstwem Staszka Barei nad całą zgrają obrzydliwców w tamtych czasach".

"Dzień dobry, cześć i czołem! Pytacie, skąd się wziąłem?!"; "Łubu dubu! Łubu dubu! Niech żyje nam prezes naszego klubu!" - to tylko niektóre cytaty z "Misia", które zdążyły już przejść do historii i języka potocznego.

- Kiedy dostałem tę rolę, pomyślałem: głupi Stasiek, wymyślił jakiegoś idiotę śpiewającego do szafy. Ale prawdą jest, że w życiu takich ludzi spotyka się mnóstwo - opowiadał Jerzy Turek o roli Wacława Jarząbka.

- Co podać?
- Poproszę dwóch milicjantów. Albo nawet trzech.
Kelner przychodzi z dwoma kieliszkami wódki na tacy.
- Oto dwaj - wyjmuje jeszcze jeden kieliszek. - A nawet trzeci.

Twórczość Barei nie przez wszystkich była ceniona. Swojego czasu Kutz, z którym kiedyś studiował, wymyślił określenie na niezbyt ambitne i wyszukane filmy - "bareizm".

Na myśli miał wczesne tytuły twórcy "Misia", ale termin ten towarzyszył mu jeszcze przez wiele lat. Dziś częściej odnosi się do złotych cytatów z jego filmów, a tych było całe mnóstwo. W ilości konkurować może z nimi jeszcze chyba tylko "Rejs" Piwowskiego.

- Miał niezwykle łagodny charakter, jasno mówił, o co mu chodzi. Był erudytą, do tego uwrażliwionym na absurdy naszej rzeczywistości - wspominał aktor Krzysztof Kowalewski.

- A co do tej wody?
- No szklanka.
- Na szklanki nie podajemy. Może być pięćdziesiątka albo pół litra.

Dorobek Barei to nie tylko filmy pełnometrażowe. Do historii przeszły jego seriale: "Alternatywy 4" (1983) i "Zmiennicy" (1986). W pierwszym z nich Roman Wilhelmi zagrał pamiętną rolę Stanisława Anioła, a Witold Pyrkosz - Balcerka. W drugim główne role zagrali Ewa Błaszczyk i Mieczysław Hryniewicz.

Warto pamiętać, że to, co dziś śmieszne, kiedyś wcale takie nie musiało być. - Absurdy peerelowskie dziś są śmieszne, wtedy doprowadzały ludzi czasem na skraj wyczerpania nerwowego - mówił Jacek Fedorowicz w rozmowie z "Gazetą".

Szczególnie zapamiętał rolę zawodowego "stacza" kolejkowego Bronisława Pawlika. - Zaśmiewamy się z przeróżnych epizodów z kolejką w tle, ale niech pan sobie wyobrazi, że stoi pan dzień i noc przed sklepem na zmianę z kimś z rodziny, by kupić lodówkę, tapczan czy cokolwiek innego. Tak się wtedy kupowało - podkreślał Fedorowicz.

- Ja to proszę pana mam bardzo dobre połączenie. Wstaję rano za piętnaście trzecia Latem to już widno. Za piętnaście trzecia jestem ogolony, bo golę się wieczorem. Śniadanie jadam na kolację, tylko wstaję i wychodzę. Do PKS mam pięć kilometry. O czwartej za piętnaście jest PKS.
- I zdążasz pan?
- Nie, ale i tak mam dobrze, bo jest przepełniony i nie zatrzymuje się. Przystanek idę do mleczarni, to jest godzinka. Potem szybko wiozą mnie do Szymanowa. W Szymanowie zsiadam i łapię EKD. Na Ochocie w elektryczny do stadionu. A potem to już mam z górki, bo tak: 119, przesiadka w 13, przesiadka w 345 i jestem w domu, znaczy w robocie. I jest za piętnaście siódma.

Bareja słynął z tego, że często angażował do swoich filmów tych samych aktorów. Regularnie grali u niego m.in. Jan Kobuszewski, Stanisław Tym, Krzysztof Kowalewski, Wiesław Gołas, Kazimierz Kaczor i Bohdan Łazuka.

Sam też często pojawiał się w swoich filmach. Epizody zagrał w "Misiu" (właściciela sklepu w Londynie), "Alternatywach 4" (dzielnicowego) czy w "Zmiennikach" (Krokodylowego).

Dziś większość żartów w filmach Barei wydaje się niedorzeczna, ale każdy, albo prawie każdy, z nich miał źródło w rzeczywistości. - To ona zawsze go najbardziej inspirowała. W jego filmach były fragmenty naszego życia - miejsca, sytuacje, wydarzenia, często też przedmioty - wspominała Hanna Kotkowska-Bareja, żona reżysera.

Przeczytaj: Najlepsze "misiowe" cytaty na 30-lecie "Misia" Barei >>