Matt Damon powraca jako "Jason Bourne". Tylko czy były agent jeszcze daje radę?

Matt Damon jako Jason Bourne

Po ekranizacji książkowej trylogii Roberta Ludluma, główna gwiazda serii nie chciała wracać do jednej ze swoich najpopularniejszych ról. Producenci nie chcieli jednak przestać zarabiać, więc bohaterem kolejnej części uczynili szpiega podobnego Bourne'owi, w którego wcielił się Jeremy Renner. "Dziedzictwo Bourne'a" nie spotkało się z najcieplejszym przyjęciem, a zatem uznano, że powrót do tematu możliwy jest już tylko, jeśli uda się ponownie urobić Damona. Aktor okazał się bardziej miękki od swego filmowego alter ego i po latach przerwy niespodziewanie wrócił do starej roli.

Czy podjął dobrą decyzję? Trudno powiedzieć. Najnowszej części daleko do wyśmienitego "Ultimatum Bourne'a", a dziur logicznych i scenariuszowych głupot wystarczyłoby, żeby wyprać mózg niejednego kadeta (weźmy np. fakt, że sprzęt, którego akurat potrzebuje Bourne, szczęśliwym trafem zawsze wydaje się rosnąć na drzewach), ale to wciąż porządny film akcji w sam raz na lato z co najmniej dwiema niezwykle udanymi sekwencjami walk i pościgów.

Nie da się ukryć, że Damon nie jest już chłopaczkiem i zaczyna wyglądać na faceta w połowie piątej dekady żywota. Pewnie odcisnęło się to na jego zdolnościach ruchowych, bo choć gwiazda jest wzorowo napakowana, to nie gna już tam i z powrotem niczym wzorowy młodzian. Tu z pomocą przychodzi Paul Greengrass, któremu ręka trzęsie się jak nigdy przedtem. Nie ulega wątpliwości, że styl reżysera nie przypadnie do gustu każdemu - ja również nie jestem fanem montażu co ułamek sekundy i podejrzanie trzęsącej się kamery, co w jakimś fałszywym rozumieniu ma dodawać wszystkiemu realizmu - ale pomaga ukryć braki Damona.

Tytułowy bohater wypowiada w całym filmie niewiele więcej słów od Groota ze "Strażników Galaktyki", ale świadomy utrudnionego zadania Damon samą mimiką i oczami doskonale oddaje dramatyzm sytuacji i wewnętrzne rozedrganie postaci. Nie ulega wątpliwości, że jest jednym z najlepszych elementów tej - za długiej o jedną, zupełnie niepotrzebną scenę - produkcji.

Tommy Lee Jones jako ścigający

W nowego szefa CIA wcielił się Tommy Lee Jones. Aktor znany ze "Ściganego" jeszcze raz stał się myśliwym i próbuje dopaść naszego ulubieńca. W przeciwieństwie do wielu kolegów "z rocznika", 69-letni Jones raczej nie rozmienia się na drobne w marnych superprodukcjach. Nawet jeśli opinie o "Jasonie Bourne'ie" mogą być różne, to co do Jonesa wszyscy powinni się więc zgodzić: jest tutaj znakomitym zimnym draniem, który powołał do życia świetną - choć bardzo nieoryginalną - postać.

Oczywiście, wątpliwe, aby widzowie kibicowali złemu panu w garniturze, pragnącemu zlikwidować naszego człowieka, z którym zdążyliśmy zżyć się w ciągu kilku części. Tym większy szacunek dla Jonesa, że jego szwarccharakter budzi pewne zrozumienie i może wzbudzać zalążek niezrozumiałej sympatii.

Alicia Vikander jako ofiara castingu

Poprzedni rok był dla pięknej Szwedki przełomowy - wystąpiła m.in. w genialnej "Ex machinie" i "Dziewczynie z portretu". Za rolę w tej drugiej odebrała Oscara dla najlepszej aktorki drugoplanowej. Vikander nie przestaje grać w rzeczach ambitniejszych, wciąż mając czas na kino rozrywkowe - za dwa lata zobaczymy ją jako nową Larę Croft w "Tomb Raiderze".

"Jason Bourne" to chyba pierwszy film, w którym, oglądając Vikander, czułem, że coś jest nie tak. Aktorka ponosi za to akurat najmniejszą odpowiedzialność - ze swoją rolą robi, co może i z pewnością nie zalicza wpadki. Odczucia budzi jednak ambiwalentne, bo - w zestawieniu z wyglądem Vikander - kłopoty sprawia jej postać.

reż. Paul Greengrass, prod. Universal Pictures

O jej działaniach w filmie nie wypada mówić zbyt wiele, ale Heather Lee to szefowa hakerów/działu IT/sekcji bezpieczeństwa* (*niepotrzebne skreślić) calutkiego CIA, która ma do odegrania w tej historii bardzo ważną rolę. Tymczasem, 27-letnia Vikander to śliczna, drobna dziewczyna o wielkich oczach, bez większej charakteryzacji mogąca wcielić się w Bambi.

Co prawda Jones (Tommy Lee Jones) nie traktuje jej do końca poważnie, ale reszta świata - włącznie z widzami - powinna. Są z tym problemy i wcale nie chodzi o urodę Szwedki, ale o to, że osoba wcielająca się w postać o takiej charakterystyce powinna mieć co najmniej dekadę więcej na karku - albo chociaż na tyle wyglądać. A przecież podobno takich aktorek bez pracy w Hollywood nie brakuje.

Aaron Kalloor jako Mark Zuckerberg

Ważny (i zmierzający trochę donikąd) nowy wątek związany jest z właścicielem najpopularniejszej platformy społecznościowej, Aaronem Kalloorem (Riz Ahmed). Nietrudno domyślić się, że widzowie pod nazwę Deep Blue powinni podstawić sobie Facebooka, a Kalloora skojarzyć z Markiem Zuckerbergiem. Kalloor (za) blisko współpracuje z CIA, domagającą się coraz większego dostępu do wszystkich danych o użytkownikach.

Filmy szpiegowskie od zawsze próbują być na czasie i reagować na bieżące obawy, nic więc dziwnego, że "Jason Bourne" odnosi się do kwestii ograniczania wolności i prywatności (wspomina się tu nawet aferę Snowdena). Szkoda, że "Jason Bourne" tylko napomyka, iż o sprawie słyszał, ale nie robi z nią nic nowego ani szczególnie ciekawego.

Ocena filmu: 4/6