"Ma niesłychanie cienką skórę... trafnie odgaduje, co tkwi we wnętrzu jej zwierzęcych przyjaciół... nie robi ze zwierząt ludzi, raczej sama zatraca właściwości homo sapiens i przemienia się [w nie]... Ma wrodzony dar czynienia nad zwierzętami bystrych, wręcz precyzyjnych obserwacji i wyjątkowo... umie trafić w sedno... posługuje się szóstym zmysłem... od wczesnego dzieciństwa" - tak o Antoninie Żabińskiej pisał jej mąż, 11 lat starszy Jan, który wraz z nią prowadził warszawskie zoo. Ten opis zamieściła w swojej książce Diane Ackerman, na podstawie której powstał scenariusz filmu Niki Caro.
Jan i Antonina Żabińscy kierowali zoo znajdującym się po praskiej stronie Wisły od lat dwudziestych XX wieku. Gdy we wrześniu 1939 roku wybuchła wojna, nie opuścili swoich wychowanków, chociaż później w trakcie walk niejednokrotnie byli narażeni na niebezpieczeństwo, a wiele zwierząt nie przeżyło. Żabińscy wykorzystali możliwości, jakie dawało zoo, by z poświęceniem ratować uciekających przed zagładą Żydów.
Osobiście pomagali im wydostać się z warszawskiego getta i ukrywali na terenie zoo - zarówno w przestrzeni, która wcześniej była schronieniem zwierząt, jak i we własnym domu.
W rolę Antoniny Żabińskiej wcieliła się Jessica Chastain, aktorka znana m.in. z "Interstellar" i "Marsjanina". - Szczególnie, gdy się popatrzy, co się dzieje obecnie na świecie, opowieść o Żabińskich przypomina o ludzkiej dobroci, a to przecież taka ważna rzecz - mówiła aktorka podczas kolejnej wizyty w Warszawie.
Reżyserka Niki Caro i Jessica Chastain Evan Agostini / Evan Agostini/Invision/AP
Film Caro opowiada historię ludzi, którzy poświęcili i narazili naprawdę wiele, żeby dać szansę na przeżycie dziesiątkom innych ludzi. Reżyserka, która ma na koncie "Jeźdźca wielorybów", także zwraca uwagę na to, jak historię Żabińskich można odnieść do dzisiejszych czasów. - Ich decyzja była podyktowana tylko tym, że tak należy się zachować i właśnie to mnie niezwykle poruszyło. I, szczerze, to niezwykle ważne w dzisiejszych czasach - mówiła w jednym z wywiadów.
Jan i Antonina Żabińscy w 1965 roku za pomoc udzieloną wielu ludziom podczas wojny zostali odznaczeni przez instytut Jad Waszem tytułem Sprawiedliwych wśród Narodów Świata.
Oprócz Chastain w "Azylu" zagrali Johan Heldenbergh i Daniel Brühl. ''Azyl'' wchodzi do kin 24 marca.
A teraz zobacz: "Azyl" to będzie hit? Wzruszający zwiastun filmu o Żydach ukrywanych w warszawskim zoo