''Krótki film o zabijaniu'', ''Krótki film o miłości'' czy też trylogia ''Trzy kolory'' to chyba najbardziej znane filmy Krzysztofa Kieślowskiego. Warto jednak pamiętać, że reżyser zaczynał swoją karierę od filmów dokumentalnych i to one właśnie zdeterminowały całą jego dalszą twórczość, wyznaczając kierunek w estetyce wielu późniejszych obrazów fabularnych.
Filmy Krzysztofa Kieślowskiego - dokumenty, które wyznaczyły kierunek w jego twórczości
Pierwsze swoje filmy Kieślowski nakręcił jeszcze w czasie studiów - były to: etiuda dokumentalna ''Urząd'' z 1966 roku, stanowiąca satyrę na panującą w urzędach biurokrację (na przykładzie obsługi petentów w Zakładzie Ubezpieczeń Społecznych) oraz etiudy fabularne ''Tramwaj'' z 1966 roku i ''Koncert życzeń'' z 1967 roku. W tym czasie zadebiutował również w telewizji krótkometrażowym filmem dokumentalnym ''Zdjęcie'' (1968). W 1969 roku ukazała się jego praca dyplomowa - ''Z miasta Łodzi'', krótkometrażowy dokument, w którym zawarł podstawowe cechy swojej twórczości dokumentalnej: uzyskanie realizmu poprzez bardzo precyzyjne pokazywanie rzeczywistości.
Kolejne lata przyniosły takie filmy dokumentalne, jak:
- ''Fabryka'' (1970),
- "Byłem żołnierzem'' (1970),
- ''Robotnicy 1971 - nic o nas bez nas'' (1971),
- ''Przed rajdem'' (1971),
- ''Gospodarze'' (1972),
- ''Refren'' (1972),
- ''Podstawy BHP w kopalni miedzi'' (1972 - film instruktażowy na zlecenie),
- ''Między Wrocławiem a Zieloną Górą'' (1972),
- ''Murarz'' (1973),
- ''Prześwietlenie'' (1974),
- ''Pierwsza miłość'' (1974),
- ''Legenda'' (1975),
- ''Życiorys'' (1975).
Pierwszym fabularnym filmem telewizyjnym Krzysztofa Kieślowskiego, był krótkometrażowy dramat obyczajowy z 1973 roku, ''Przejście podziemne''. Pełnometrażowym debiutem telewizyjnym reżysera był dramat obyczajowy ''Personel'' z 1975 roku. Rok później zadebiutował na ekranach kin dramatem społecznym ''Blizna'', w którym zagrali m.in.: Jan Skotnicki, Franciszek Pieczka czy Jerzy Stuhr. Wielki sukces odniósł film obyczajowy ''Amator'' (1979). Kieślowski opowiada w nim historię młodego zaopatrzeniowca, który kupuje kamerę i odkrywa w sobie pasję filmowca.
)
Najlepsze filmy Krzysztofa Kieślowskiego
Najlepsze filmy Krzysztofa Kieślowskiego powstały jednak we współpracy z adwokatem, Krzysztofem Piesiewiczem. Pierwszą produkcją, do której stworzyli wspólnie scenariusz, był dramat ''Bez końca'' (1984). Jednak to dwa kolejne obrazy tego duetu - ''Krótki film o zabijaniu'' (1987) i ''Krótki film o miłości'' (1988), są uznawane za jedne z najlepszych i najbardziej reprezentatywnych dla Kieślowskiego. Są to kinowe (i rozszerzone) wersje piątej i szóstej części telewizyjnego cyklu "Dekalog". Przyniosły one reżyserowi liczne nagrody, m.in. Złote Lwy, nagrody na Festiwalu Filmowym w Cannes czy Feniksa Europejskiej Akademii Filmowej.
Międzynarodową sławę przyniosły Krzysztofowi Kieślowskiemu zwłaszcza ostatnie cztery filmy stworzone we współpracy z Krzysztofem Piesiewiczem. Pierwszy z nich to polsko-francuska koprodukcja z 1991 roku, zatytułowana ''Podwójne życie Weroniki''. Opowiada historię dwóch dziewczyn, które przyszły na świat w tym samym momencie, a które łączy to samo imię, identyczny wygląd, podobna wrażliwość oraz metafizyczna więź, o której nie mają pojęcia. Twórczość Kieślowskiego zamyka trylogia, również polsko-francuskiej produkcji:
- ''Trzy kolory: Niebieski'' (1993) - główna bohaterka, Julie, traci męża i córkę w wypadku. Kobieta nie potrafi na nowo odnaleźć celu w swoim życiu;
- ''Trzy kolory: Biały'' (1994) - polski fryzjer zostaje porzucony przez swą żonę, atrakcyjną Francuzkę, a po powrocie do kraju postanawia zemścić się na kobiecie;
- ''Trzy kolory: Czerwony'' (1994) - młodziutka modelka poznaje emerytowanego sędziego, którego ulubioną rozrywką jest podsłuchiwanie sąsiadów. Z czasem rodzi się między nimi głęboka przyjaźń.
Krzysztof Kieślowski: filmy telewizyjne
Wśród obrazów fabularnych, jakie stworzył Krzysztof Kieślowski, filmy ''Krótki film o zabijaniu'' oraz ''Krótki film o miłości'' zajmują szczególne miejsce. Stanowią bowiem rozszerzoną, kinową wersję dwóch filmów, należących do cyklu zatytułowanego ''Dekalog''. Cykl ten, wyprodukowany przez Telewizję Polską oraz Zespół Filmowy ''Tor'', tworzy dziesięć telewizyjnych filmów psychologicznych, do których scenariusz napisał Kieślowski wspólnie z Krzysztofem Piesiewiczem. Poszczególne filmy nawiązują tematycznie do dziesięciu przykazań stanowiących podstawę kodeksu etycznego chrześcijaństwa i judaizmu:
- ''Dekalog I'' - wykładowca akademicki samotnie wychowuje syna i ślepo wierzy w nieomylność komputera; los zadrwi jednak z niego okrutnie;
- ''Dekalog II'' - mąż młodej skrzypaczki walczy w szpitalu z ciężką chorobą, zaś kobieta, która zaszła w ciążę z innym mężczyzną, musi podjąć decyzję w sprawie ewentualnego przerwania ciąży;
- ''Dekalog III'' - dawna kochanka mężczyzny, będącego obecnie przykładnym mężem, podstępem wywabia go z rodzinnego domu w Wigilię;
- ''Dekalog IV'' - młoda dziewczyna i jej ojciec, przypuszczając, iż nie są ze sobą spokrewnieni, próbują zdefiniować łączące ich uczucie;
- ''Dekalog V'' - chłopak brutalnie morduje taksówkarza i mimo zaangażowania swego adwokata, zostaje skazany na karę śmierci;
- ''Dekalog VI'' - młody chłopak zakochuje się w dojrzałej kobiecie z naprzeciwka. Gdy jednak wyznaje jej swoje uczucia, ta upokarza go;
- ''Dekalog VII'' - studentka ucieka od rodziców wraz ze swoją córką, adoptowaną przez nich przed laty w obawie przed skandalem;
- ''Dekalog VIII'' - wykładająca etykę kobieta spotyka po latach Żydówkę, której odmówiła pomocy w czasie okupacji hitlerowskiej;
- ''Dekalog IX'' - historia małżeństwa, w którym mąż, dowiedziawszy się, że jest impotentem, staje się obsesyjnie zazdrosny o swą żonę;
- ''Dekalog X'' - dwaj bracia dziedziczą po zmarłym ojcu kolekcję znaczków. Gdy jeden z nich sprzedaje swą nerkę, by kupić brakujący znaczek, kolekcja zostaje im skradziona.
)
Filmy Kieślowskiego - obrazy, które zdobyły liczne nagrody
Filmy Krzysztofa Kieślowskiego były wielokrotnie doceniane na rozmaitych festiwalach filmowych. Wśród nagrodzonych obrazów znajdują się m.in.:
- ''Pierwsza miłość'' - nagrodzona Złotym Smokiem i Złotym Lajkonikiem podczas Krakowskiego Festiwalu Filmowego w 1974 r.;
- ''Życiorys'' - zdobywca Brązowego Lajkonika oraz Nagrody Specjalnej - Syrenki na KFF 1975;
- ''Personel'' - który otrzymał Złote Lwy i nagrodę dziennikarzy, Nagrodę Don Kichota podczas Lubuskiego Lata Filmowego oraz Grand Prix na festiwalu w Mannheim;
- ''Blizna'' - nagrodzona Złotymi Lwami w 1976 roku;
- ''Szpital'' - film wyróżniony nagrodami: Złotym Smokiem i Syrenką Warszawską podczas KFF 1977;
- ''Z punktu widzenia nocnego portiera'' - nagrodzony Złotym Lajkonikiem i Nagrodą FIPRESCI podczas KFF 1979;
- ''Amator'' - z nagrodą Złotych Lwów 1979;
- ''Siedem kobiet w różnym wieku'' - wyróżniony Złotym Lajkonikiem KFF 1979;
- ''Przypadek'' - wyróżniony Srebrnymi Lwami Gdańskimi za najlepszy scenariusz.
Oczywiście nagrody zdobywały również największe filmy Kieślowskiego, a jego ostatnie dzieło, ''Trzy kolory: Czerwony'', nominowane było do Oscara.
Zobacz też: Polskie filmy 2019. Co warto obejrzeć?
