Filmy Smarzowskiego: o czym traktują i dlaczego wzbudzają tyle kontrowersji?

Filmy Smarzowskiego to jedne z najgłośniejszych i najbardziej kontrowersyjnych obrazów we współczesnej polskiej kinematografii. Reżyser podejmuje w nich tematy trudne, piętnuje ludzkie wady i słabości, a jednak konsekwentnie zdobywa zainteresowanie publiczności. O czym traktują filmy Wojciecha Smarzowskiego?

Wojciech Smarzowski, twórca takich filmów, jak ''Dom zły'' czy ''Róża''

Wojciech Smarzowski to reżyser filmowy i teatralny, a także scenarzysta i operator filmowy. Ukończył studia na Wydziale Operatorskim PWSFTviT w Łodzi, studiował także filmoznawstwo na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po studiach początkowo zajmował się filmem dokumentalnym, realizował również teledyski. Jako reżyser zadebiutował w 1998 roku filmem z pogranicza fabuły i eksperymentu ''Małżowina'', który został nagrodzony na Koszalińskim Festiwalu Debiutów Filmowych ''Młodzi i film''. Jednak prawdziwym przełomem dla Smarzowskiego okazał się rok 2004, kiedy to do kin trafiło jego ''Wesele''. Trzy lata później wyreżyserował ''Dom zły'', do którego scenariusz powstał jeszcze przed ''Weselem'', a który na ekrany kinowe wszedł w 2009 roku. Swoją pozycję we współczesnym polskim kinie ugruntował filmem ''Róża'', który w 2011 roku zdobył sześć Złotych Lwów festiwalu w Gdyni oraz aż siedem Orłów. Kolejne obrazy Smarzowskiego (''Drogówka'', ''Pod Mocnym Aniołem'', ''Kler'') były projektami wzbudzającymi ogromne kontrowersje, zaś jego ''Wołyń'' stał się wielkim wydarzeniem i wzbudził zachwyt nie tylko widzów, ale także krytyków i filmowców. Na jesień tego roku zapowiadana jest kolejna premiera Smarzowskiego, roboczo nazwana ''W2''.

''Pod Mocnym Aniołem'' (2014)

Film ''Pod Mocnym Aniołem'' powstał na podstawie powieści Jerzego Pilcha o tym samym tytule. Smarzowski zdecydował się przedstawić własną interpretację literackiego pierwowzoru, pozbawiając historię melancholii i intelektualnych nawiązań, ukazując na pierwszym planie smutne życie wykolejeńca. Bohaterem filmu jest Jerzy (Robert Więckiewicz), pisarz zmagający się z problemem alkoholowym. Pije, bo wszyscy piją, pije, bo uważa, że to kontroluje. W pewnym momencie jest przekonany, że może zerwać z nałogiem – poznaje młodą dziewczynę (Julia Kijowska), w której się zakochuje i która sprawia, że Jerzy widzi sens swojego życia, ma dla kogo żyć. Niestety, nie wytrzymuje zbyt długo w trzeźwości. Idzie do baru Pod Mocnym Aniołem, gdzie zaczyna pić, a następnie wraca do domu z zakupionym w nocnym sklepie alkoholem i kontynuuje picie. Niedługo potem trafia na odwyk, pod opiekę doktora Granady (Andrzej Grabowski). Na oddziale jest wielu innych pacjentów: reżyser, fryzjerka, robotnik, kierowca TIR-a, farmaceutka, inżynier i inni. W ramach terapii pacjenci odczytują swoje historie z czasów, gdy pili. Co ciekawe, postać reżysera-alkoholika, w którą wciela się Marcin Dorociński, jest autoironicznym żartem Smarzowskiego, któremu towarzyszą cytaty z poprzednich jego filmów.

Zobacz wideo „Pod mocnym aniołem" - zwiastun filmu z Robertem Więckiewiczem

Film ''Pod Mocnym Aniołem'' zdobył Srebrne Lwy na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni, a także Złote Lwy za najlepszą muzykę i najlepszy montaż. Robert Więckiewicz został wyróżniony na Festiwalu Aktorstwa Filmowego im. Tadeusza Szymkowa za pierwszoplanową kreację męską, zaś Kinga Preis otrzymała Orła za najlepszą drugoplanową rolę kobiecą.

Zobacz też: Polskie seriale: polscy twórcy nie mają się czego wstydzić

''Kler'' (2018) film Wojciecha Smarzowskiego

''Kler'' to film, który wzbudzał kontrowersje, zanim się jeszcze pojawił na ekranach kin. Reżyser bowiem ośmielił się w nim napiętnować grzechy polskiej instytucji kościelnej. Tymczasem nawet wielu księży, którzy obejrzeli film Smarzowskiego, nie uważa go za obrazoburczy czy też dopuszczający się obrazy uczuć religijnych. ''Kler'' jest filmem o grzechach polskiego Kościoła. Fabuła osnuta jest wokół losów trzech księży katolickich, których drogi niegdyś się skrzyżowały. W rocznicę tragicznych wydarzeń, w których brali udział, spotykają się przy alkoholu księża: Lisowski (Jacek Braciak), Trybus (Robert Więckiewicz) i Kukuła (Arkadiusz Jakubik). Po zakończonej popijawie udają się do swoich obowiązków: jeden będzie udzielał ostatniego namaszczenia, pozostali wsiadają do swych samochodów i odjeżdżają. Obraz będących pod wpływem księży to jednak dopiero preludium do dalszych wydarzeń. Ksiądz Trybus wraca do swojej wiejskiej parafii, której jest proboszczem, gdzie coraz bardziej ulega ludzkim słabościom. Jedną z nich jest jego gosposia, Hanka Tomala (Joanna Kulig), z którą duchowny ma romans. Ksiądz Kukuła, pomimo swej żarliwej wiary, traci z dnia na dzień zaufanie parafian i zostaje oskarżony o molestowanie chłopca. Natomiast ksiądz Lisowski, pracownik kurii w wielkim mieście, wspina się po szczeblach kariery, ustawiając kościelne przetargi. Marzy mu się kariera w Watykanie, jednak na jego drodze staje arcybiskup Mordowicz (Janusz Gajos). Ta mocno przerysowana postać zepsutego do szpiku kości pazernego kościelnego dostojnika zasługuje na szczególną uwagę.

Zobacz wideo "Kler" - oficjalny zwiastun filmu

Podczas 43. Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni ''Kler'' zdobył Nagrodę Specjalną Jury, Nagrodę Publiczności, Nagrodę Dziennikarzy oraz Nagrodę festiwali i przeglądów filmu polskiego za granicą, ponadto nagrodzony został za scenografię. Rok później Orły za role w filmie Smarzowskiego otrzymali Jacek Braciak i Janusz Gajos, film zdobył Brązowe Grono podczas Lubuskiego Lata Filmowego, natomiast reżyser otrzymał Nagrodę im. Krzysztofa Krauzego przyznawaną przez Gildię Reżyserów Polskich.

Filmy Smarzowskiego (lista)

Oto filmy Smarzowskiego – lista tytułów, które wyreżyserował:

  • ''Małżowina'' (1998),
  • ''Wesele'' (2004),
  • ''Dom zły'' (2009),
  • ''Róża'' (2011),
  • ''Drogówka'' (2013),
  • ''Pod Mocnym Aniołem'' (2014),
  • ''Wołyń'' (2016),
  • ''Ksiądz'' (2017 – krótkometrażowy),
  • ''Kler'' (2018).

Ponadto Wojciech Smarzowski jest autorem scenariusza filmu ''Sezon na leszcza'' (2000) w reżyserii Bogusława Lindy, wyreżyserował również niektóre odcinki takich seriali telewizyjnych, jak ''Na Wspólnej'', ''BrzydUla'' czy ''Londyńczycy 2''.

Zobacz też: Stare polskie komedie: jakie filmy wciąż śmieszą? Które tytuły warto sobie przypomnieć?

Więcej o: