Najlepsze polskie filmy
Znawcy rodzimego kina, pytani o najlepsze polskie filmy, wskazują głównie tytuły wyreżyserowane przez Andrzeja Wajdę, Krzysztofa Kieślowskiego, Romana Polańskiego, Wojciecha Hasa czy Jerzego Kawalerowicza. Wśród najlepszych polskich filmów wymieniany jest również "Dzień świra" Marka Koterskiego.
''Popiół i diament'' (1958), reż. Andrzej Wajda
Maj 1945 roku, pierwszy dzień po zakończeniu wojny. Maciek Chełmicki (Zbigniew Cybulski), członek AK, otrzymuje rozkaz zabicia sekretarza Komitetu Wojewódzkiego PPR, Szczuki (Wacław Zastrzeżyński). Szybko przekonuje się jednak, że zabił kogoś innego. Gdy poznaje barmankę, Krystynę (Ewa Krzyżewska), dociera do niego bezsens zabijania po zakończeniu wojny…
''Ziemia obiecana'' (1974), reż. Andrzej Wajda
Żydowski handlowiec, Moryc Welt (Wojciech Pszoniak), niemiecki przemysłowiec, Maks Baum (Andrzej Seweryn) oraz polski ziemianin, Karol Borowiecki (Daniel Olbrychski), zawiązują spółkę. Ich celem jest wybudowanie własnej fabryki i zbicie fortuny na przemyśle włókienniczym. Scenariusz na podstawie powieści Władysława Reymonta.
''Krótki film o zabijaniu'' (1987), reż. Krzysztof Kieślowski
Jacek Łazar (Mirosław Baka), dwudziestolatek borykający się z traumą po śmierci siostry, przyjeżdża do stolicy i bez powodu dokonuje brutalnego morderstwa na taksówkarzu, Waldemarze Rekowskim (Jan Tesarz). Obrony zabójcy podejmuje się świeżo upieczony adwokat, Piotr Balicki (Krzysztof Globisz). Wobec braku okoliczności łagodzących chłopak zostaje jednak skazany na karę śmierci.
''Dzień świra'' (2002), reż. Marek Koterski
Dzień z życia Adasia Miauczyńskiego (Marek Kondrat), rozwiedzionego nauczyciela języka polskiego pod pięćdziesiątkę, który cierpi z powodu powtarzalności codziennych zdarzeń, a także konieczności kontaktu z innymi ludźmi.
)
Polskie filmy, które trzeba znać
Próbując wskazać polskie filmy, które trzeba znać, warto pochylić się nad dramatami psychologicznymi ''Matka Joanna od Aniołów'' i ''Nóż w wodzie'', dramatem kostiumowym ''Rękopis znaleziony w Saragossie'' oraz filmem psychologicznym ''Amator''.
''Matka Joanna od Aniołów'' (1961), reż. Jerzy Kawalerowicz
Do klasztoru w Ludyniu na Smoleńszczyźnie przybywa egzorcysta, ksiądz Józef Suryn (Mieczysław Voit). Ma on pomóc tutejszym siostrom, rzekomo opętanym przez demony. Jego działania nie przynoszą efektów, a on sam coraz bardziej zbliża się do przełożonej sióstr, matki Joanny (Lucyna Winnicka). Scenariusz oparty na motywach opowiadania Jarosława Iwaszkiewicza.
''Nóż w wodzie'' (1961), reż. Roman Polański
Dziennikarz sportowy, Andrzej (Leon Niemczyk), wraz ze swą atrakcyjną żoną, Krystyną (Jolanta Umecka), wyjeżdża na jednodniowy rejs jachtem. Po drodze zabierają autostopowicza (Zygmunt Malanowicz) i zapraszają go na jacht. Mężczyźni zaczynają rywalizować.
''Rękopis znaleziony w Saragossie'' (1964), reż. Wojciech Jerzy Has
Kapitan gwardii walońskiej w służbie króla Hiszpanii, Alfons van Worden (Zbigniew Cybulski), przemierza góry Sierra Morena, kierując się do Madrytu. W drodze poznaje mauretańskie księżniczki, Eminę (Iga Cembrzyńska) i Zibeldę (Joanna Jędryka), które wyjawiają mu, że jest potomkiem rodu Gomelezów i pisane mu są czyny niezwykłe. Adaptacja powieści Jana Potockiego.
''Amator'' (1979), reż. Krzysztof Kieślowski
Prowincjonalny zaopatrzeniowiec, Filip Mosz (Jerzy Stuhr), z okazji narodzin córki kupuje kamerę filmową. Początkowo chce nagrywać tylko swoje dziecko, z biegiem czasu jednak zaczyna interesować go otoczenie i odkrywa w sobie pasję filmowca.
Kultowe polskie filmy
Kultowe polskie filmy, to nie tylko dramaty i filmy psychologiczne. Polscy twórcy mają też na swoim koncie kilka całkiem interesujących komedii, wśród których za kultowe uchodzą m.in. ''Rejs'', ''Miś'' czy ''Seksmisja''. Dla niektórych kultowym filmem jest ''Człowiek z marmuru'' z niepowtarzalną kreacją Krystyny Jandy, dla innych – ''Psy'' z Bogusławem Lindą, którego kwestie filmowe przeszły już do historii.
''Rejs'' (1970), reż. Marek Piwowski
Na statku wycieczkowym zjawia się gapowicz (Stanisław Tym), którego kapitan (Ryszard Pietruski) bierze omyłkowo za instruktora kulturalno-oświatowego. Pasażer na gapę stara się wczuć w rolę, organizując bal na cześć kapitana.
''Człowiek z marmuru'' (1976), reż. Andrzej Wajda
Studentka szkoły filmowej, Agnieszka (Krystyna Janda), realizuje swój film dyplomowy, opowiadający historię kariery i upadku Mateusza Birkuta. Gdy dociera do prawdy o bohaterze swojego filmu, promotor (Bogusław Sobczuk) odbiera jej sprzęt. Agnieszka jednak się nie poddaje…
''Miś'' (1980), reż. Stanisław Bareja
Prezes klubu sportowego ''Tęcza'', Ryszard Ochódzki (Stanisław Tym), potrzebuje wyjechać do Londynu. Przeszkadza mu w tym jednak była żona, Irena (Barbara Burska), która chce tam dotrzeć przed nim. PRL-owska rzeczywistość ukazana w krzywym zwierciadle.
''Seksmisja'' (1983), reż. Juliusz Machulski
W 2044 roku Maks (Jerzy Stuhr) i Albert (Olgierd Łukaszewicz) budzą się z hibernacji, której poddani zostali w ramach eksperymentu w 1991 roku. Okazuje się, że znaleźli się w społeczności kobiet, egzystującej głęboko pod powierzchnią ziemi, a geny męskie zostały zniszczone promieniowaniem. Gdy dowiadują się, że mają zostać poddani operacji zmiany płci, postanawiają uciec.
''Psy'' (1992), reż. Władysław Pasikowski
Byli funkcjonariusze UB rozpoczynają pracę w policji. Franz Maurer (Bogusław Linda) trafia do walki z przestępczością zorganizowaną. Gdy w jednej z pierwszych akcji traci trzech ludzi, postanawia się zemścić.
)
Inne polskie filmy, które walczą o miano kultowych:
- ''Zakazane piosenki'' (1946), reż. Leonard Buczkowski
- ''Pociąg'' (1959), reż. Jerzy Kawalerowicz
- ''Zezowate szczęście'' (1960), reż. Andrzej Munk
- ''Sami swoi'' (1967), reż. Sylwester Chęciński
- ''Dziecko Rosemary'' (1968), reż. Roman Polański
- ''Nie lubię poniedziałku'' (1971), reż. Tadeusz Chmielewski
- ''Brunet wieczorową porą'' (1976), reż. Stanisław Bareja
- ''Przesłuchanie'' (1982), reż. Ryszard Bugajski
- ''Trzy kolory: Biały'' (1994), reż. Krzysztof Kieślowski
- ''Nic śmiesznego'' (1995), reż. Marek Koterski
- ''Dług'' (1999), reż. Krzysztof Krauze
- ''Pianista'' (2002), reż. Roman Polański
- ''Róża'' (2011), reż. Wojciech Smarzowski
- ''Ida'' (2013), reż. Paweł Pawlikowski
- ''Ostatnia rodzina'' (2016), reż. Jan P. Matuszyński.
Zobacz też: Woody Allen - filmy, które trzeba znać. TOP5 najlepszych
