Wanda Chotomska zmarła 2 sierpnia w Warszawie. Była ukochaną pisarką i poetką dzieci i młodzieży ze wszystkich pokoleń. Zapamiętamy ją głównie jako autorkę pierwszej polskiej dobranocki: "Jacka i Agatki". Ale Wanda Chotomska była autorką ponad 200 książek dla dzieci i młodzieży.
Wanda Chotomska - życiorys
Urodziła się w 1929 roku w Warszawie i z tym miastem była związana przez całe swoje życie. Studiowała na Wydziale Społeczno-Politycznym i Wydziale Dziennikarskim Akademii Nauk Politycznych w Warszawie. Była członkiem Stowarzyszenia Pisarzy Polskich i Prezesem Zarządu Polskiej Fundacji Dzieci i Młodzieży.
W 1969 roku otrzymała Order Uśmiechu, w 2005 złoty Medal Zasłużony Kulturze Gloria Artis, w 2012 - Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski za wybitne zasługi dla kultury polskiej, za osiągnięcia w twórczości literackiej, za działalność społeczną na rzecz dzieci i młodzieży. Jej imieniem nazywano szkoły i biblioteki w całej Polsce.
Zadebiutowała w 1949 roku na łamach ''Świata Młodych'', a w 1958 roku wydała swój pierwszy tomik poezji ''Tere Fere''. Razem z Mironem Białoszewskim publikowała wiersze w "Świerszczyku'' pod wspólnym pseudonimem ''Wanda Miron''.
Wanda Chotomska - twórczość
Wanda Chotomska jest potęgą w świecie literatury dziecięcej. Od kilku dekad nie ma podręcznika dla najmłodszych, w którym nie byłoby jej wierszy. Najsłynniejsze to "Tadek niejadek", "Kurcze blade", "Gdyby Tygrysy jadły irysy" czy "Chłopak na opak". Wanda Chotomska stworzyła wierszowaną opowieść o Pannie Kreseczce, która w odcinkach drukowana była w "Świerszczyku". Po Kreseczce pojawił się Pan Motorek.
Wiersze i opowiadania Wandy Chotomskiej drukowane były w "Misiu" i "Płomyczku". Z Mironem Białoszewskim pod pseudonimem Wanda Miron pisała teksty do "Świata Młodych". Pisała też książki, m.in. "Tere-fere" i "Dzieci pana Astronoma". Jest twórczynią pierwszej polskiej dobranocki - "Jacek i Agatka" - która pokazywana była w telewizji od początku lat 60. ''Jacka i Agatkę'' dzieci kochały tak bardzo, że wyświetlano tę dobranockę przez następnych 10 lat.
Jednym z jej najbardziej znanych wierszy dla dzieci jest "Gdyby tygrysy jadły irysy":
Gdyby tygrysy jadły irysy,
to by na świecie nie było źle,
bo każdy tygrys
irysy by gryzł,
a mięsa wcale nie.
Jakie piękne życiorysy
miały wtedy by tygrysy!
Z antylopą mógłby tygrys
iść do kina
i irysy by w tym kinie
sobie wcinał.
Mógłby sobie wziąć irysów
pełną teczkę
i wyruszyć z owieczkami
na wycieczkę.
Mógłby pójść na podwieczorek
do gazeli,
gdzie na pewno by serdecznie
go przyjęli.
Każdy kochałby tygrysy
i do wspólnej prosił misy,
i z radości każdy chodziłby na rzęsach –
gdyby tygrysy jadły irysy zamiast mięsa.
Tylko jest kwestia,
że taka bestia
straszny apetyt zazwyczaj ma –
zapas irysów
w paszczach tygrysów
zniknąłby w ciągu dnia.
W sklepach byłyby napisy:
„Brak irysów przez tygrysy”.
Człowiek musiałby w ogonku
stać i czekać,
i nie dostałby irysów
ani deka.
Mógłby pisać w książkach życzeń
i zażaleń,
i wyjść z siebie, i z powrotem
nie wejść wcale.
No a gdyby obok siebie
musiał sterczeć,
to instynkty miałby człowiek
wprost krwiożercze.
Każdy z zemsty za irysy
powygryzałby tygrysy
i ze złości nie zostawił ani kęsa –
gdyby tygrysy jadły irysy zamiast mięsa.
Była też autorką słów piosenek dla dzieci, które śpiewamy po dziś dzień. ''Kundel bury'' to najlepszy przykład - czy jest ktoś, kto nie kojarzy słów ''Razem ze mną kundel bury penetruje wszystkie dziury''? Jej odejście jest niepowetowaną stratą dla polskiej kultury. Autorka zmarła w Warszawie po długiej i ciężkiej chorobie.
Biografia Wandy Chotomskiej "Nie mam nic do ukrycia..." jest dostępna w Publio.pl >>
