Zeszłoroczny kryzys w Szwedzkiej Akademii to wynik afery związanej z mężem jednej z członkiń jury, poetki Katariny Frostenson. Francusko-szwedzki fotografik i reżyser Jean-Claude Arnault, mąż byłej członkini Akademii Katariny Frostenson, został skazany na dwa lata więzienia w związku z oskarżeniami o molestowanie seksualne. Mało tego - Arnault podobno wielokrotnie wiedział ze sporym wyprzedzeniem, kto zostanie laureatem Literackiej Nagrody Nobla i niekoniecznie trzymał te informacje dla siebie.
Jean-Claude Arnault został w 2017 roku pozwany za wykorzystywanie seksualne przez 18 kobiet. Pięć z nich oskarżyło go o gwałt. Część zarzutów umorzono z powodu przedawnienia lub braku dowodów. Wyrok sądu w Sztokholmie skazujący Arnaulta na dwa lata pozbawienia wolności dotyczy gwałtu z 2011 roku.
Przy okazji wyszło na jaw, że to właśnie Arnault był źródłem wycieków informacji o laureatach Literackiej Nagrody Nobla. Z dochodzenia wynikło, że fotograf wyjawił wieści o nagrodzie dla Wisławy Szymborskiej, Elfriede Jelinek, Harolda Pintera, Jeana-Marie Gustave'a Le Clezio, Patricka Modiano, Swiatłany Aleksijewicz i Boba Dylana.
W obliczu skandalu Szwedzką Akademię opuściło ośmiu członków (w tym wspomniana już Katarina Frostenson). Zdecydowano wtedy o odłożeniu przyznania nagrody Nobla w dziedzinie literatury na 2019 rok, bo wśród jury zaczęło brakować literaturoznawców. Fundacja Nobla wydała specjalne oświadczenie, w którym napisano:
Jednym z warunków, które usprawiedliwiają przełożenie przyznania Nagrody jest poważny kryzys w instytucji przyznającej wyróżnienia, który mógłby wpłynąć na uznanie Nagrody za "niewiarygodną". Kryzys w Szwedzkiej Akademii wpłynął na Nagrodę Nobla. Decyzja o odwołaniu przyznania Nagrody ma zabezpieczyć reputację Nagrody w tej kategorii.
W 118-letniej historii Literackiej Nagrody Nobla Akademia Szwedzka nie przyznała wyróżnienia tylko siedem razy - ostatni raz stało się to w 1943 roku, po kilkuletniej przerwie w trakcie II wojny światowej. Było też sześć przypadków, kiedy Nobla przyznano dopiero rok później, argumentując, że nikt nie spełnił kryteriów, które wyznaczył sam Alfred Nobel w swoim testamencie.
Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 2018 i 2019 zostaną wręczone 10 października. Jedną z faworytek jest Olga Tokarczuk.
Zobacz też: Olga Tokarczuk i jej "Prowadź swój pług przez kości umarłych" chwalone w USA. "NYT": fenomenalnie dziwna >>