Literacki Nobel trafił w ręce Abdulrazaka Gurnahnowa. Jego nazwisko 7 października 2021 roku ogłosił Mats Malm, sekretarz Akademii Szwedzkiej w Sali Giełdy w siedzibie tego gremium ulokowanego w Sztokholmie.
Akademia Szwedzka zdecydowała, że w 2021 roku Literacką Nagrodę Nobla przyznano Abdulrazakowi Gurnahnowi. Doceniono jego "bezkompromisowe i pełne empatii zaangażowanie w zgłębianie efektów kolonializmu na los uchodźców w przepaści pomiędzy kulturami i kontynentami".
Abdulrazak Gurnah urodził się w 1948 roku na Zanzibarze. W 1968 roku wyjechał na studia do Wielkiej Brytanii, gdzie zamieszkał na stałe. Jego pierwszym językiem jest suahili, ale dopiero w Anglii zaczął tworzyć literaturę. W swoich książkach opiera się na własnych doświadczeniach i analizuje zagadnienia związane z emigracją. Z ujmującym wyczuciem opisuje losy osieroconych dzieci czy czarnych kobiet, które muszą znaleźć się w nowej rzeczywistości, oderwane od swoich korzeni.
Wśród jego najbardziej znanych powieści znajdują się takie tytuły jak: "Memory of Departure" (1987), "Pilgrims Way" (1988), "Dottie" (1990), "Paradise" (1994), "Admiring Silence" (1996), "By the Sea" (2001), "Desertion" (2005) i "The Last Gift" (2011). Obecnie wykłada literaturę na Kent University - teraz jego studenci mogą się poczuć wyjątkowo.
Co ciekawe, o tym, kto w tym roku był również do nagrody nominowany, dowiemy się dopiero za 50 lat. Dopiero po tym czasie akta Akademii zostają odtajnione. Wśród grona zwycięzców Literackiej Nagrody Nobla znajdują się następujący polscy twórcy: Olga Tokarczuk (2018), Wisława Szymborska (1996), Czesław Miłosz (1980), Władysław Reymont (1924) i Henryk Sienkiewicz (1905). Literacki Nobel trafił też w ręce takich pisarzy jak: Rudyard Kipling (1907), George Bernard Shaw (1925), William Faulkner (1949), Ernest Hemingway (1954), Gabriel Garcia Marquez (1982), Dario Fo (1997), John Maxwell Coetzee (2003), Mo Yan (2012) czy Bob Dylan (2016).
Nagrody Nobla przyznaje się już od 1901 roku. Ufundował je przemysłowiec i wynalazca dynamitu, Alfred Nobel. Z jego woli otrzymują je osoby, które zasłynęły wybitnymi osiągnięciami naukowymi - w dziedzinach fizjologii lub medycyny, fizyki i chemii - a także literackimi i pokojowymi - za zasługi dla społeczeństwa i ludzkości.
Każdy laureatowi wręczany jest złoty medal z wizerunkiem fundatora nagrody i specjalnie kaligrafowany dyplom. Przy tym wszystkim przewidziana jest także nagroda pieniężna - przez lata jej wysokość wynosiła 1 mln koron szwedzkich (czyli prawie 447 tys. zł), ale w 2020 roku Fundacja Noblowska podniosła tę sumę do 10 mln koron, co przelicza się na około 4,5 mln złotych.
Na przestrzeni 120 lat czasu wręczono 113 odznaczeń z zakresu literatury 117 osobom, z czego jedynie 16 z nich było kobietami - dlatego też mówiło się, że w tym roku nagrodę powinna dostać kobieta, najlepiej spoza zachodniego kręgu kulturowego. W tym roku jedną z największych faworytek do nagrody była 81-letnia Annie Ernaux, francuska pisarka - w Polsce opublikowano jej książkę "Miejsce". Zyskała ostatnio rozgłos po festiwalu filmowym w Wenecji. Jury przyznało główną nagrodę filmowi "Zdarzyło się" zrealizowanemu na podstawie jej autobiografii. Pisarka opisała na jej łamach swoje przeżycia z lat 60., kiedy zaszła w ciążę i zdecydowała się na aborcję.