"To mógł namalować tylko wariat" - to krótkie i ledwodostrzegalne zdanie jest wykaligrafowane ołówkiem w lewym górnym rogu obrazu, który powstał w 1893 roku. Niektórzy podejrzewali, że zostało dopisane przez jakiegoś zwiedzającego, inni byli zwolennikami teorii, że autorem jest sam norweski malarz, który przez całe życie miał problemy psychiczne. Norwescy naukowcy z Muzeum Narodowego zbadali dokładnie "Krzyk" i potwierdzili, że to sprawka Muncha.
"Nie mamy wątpliwości, że napis jest autorstwa Muncha"
- Nie mamy wątpliwości, że napis jest autorstwa Muncha - stwierdziła kuratorka Mai Britt Guleng z Muzeum Muncha w Oslo. Badacze doszli do takiego wniosku po dokładnej analizie samego obrazu, wykorzystującej m.in. podczerwień, a także porównując charakter pisma dopisku z napisanymi przez artystę listami i pamiętnikami jego autorstwa. - Zarówno charakter pisma, jak i wydarzenia z 1985 roku, gdy Munch po raz pierwszy pokazał obraz w Norwegii, wskazują na to samo wyjaśnienie - dodała kuratorka.
W pamiętnikach Munch wspominał, że poczuł się urażony reakcją pierwszych zwiedzających i krytyków, którzy po zobaczeniu "Krzyku" głośno spekulowali na temat jego stanu psychicznego. Uważa się, że z tego powodu, gdy miał taką sposobność, dopisał ołówkiem zdanie "To mógł namalować tylko wariat".
Zarówno ojciec jak i siostra Muncha żyli z depresją, on sam trafił do szpitala po załamaniu nerwowym w 1908 roku. Jego matka i starsza siostra zmarły, zanim artysta skończył 14 lat, a ojciec malarza zmarł 12 lat później. Kolejna siostra została przyjęta do ośrodka z diagnozą: choroba afektywna dwubiegunowa.
Sam Munch pisał: "Odkąd pamiętam, odczuwałem głęboki niepokój, który próbowałem wyrazić swoją sztuką" oraz "Bez tego niepokoju i choroby byłbym niby statek bez steru".
Potrzebujesz pomocy?
W związku z myślami samobójczymi lub próbą samobójczą może występować zagrożenie życia, wówczas - w celu natychmiastowej interwencji kryzysowej - zadzwoń na policję pod numer 112 lub udaj się na oddział pogotowia do miejscowego szpitala psychiatrycznego.
Jeśli potrzebujesz rozmowy z psychologiem, możesz zwrócić się do Całodobowego Centrum Wsparcia pod numerem 800 70 2222. Pod telefonem, mailem i czatem dyżurują psycholodzy Fundacji ITAKA udzielający porad i kierujący dzwoniące osoby do odpowiedniej placówki pomocowej w ich regionie. Z Centrum skontaktować mogą się także bliscy osób, które wymagają pomocy. Specjaliści doradzą co zrobić, żeby skłonić naszego bliskiego do kontaktu ze specjalistą.
Jeśli natomiast potrzebujesz pomocy, a masz mniej niż 18 lat, codziennie od 12:00 do 2:00 w nocy możesz zadzwonić na Telefon Zaufania dla Dzieci i Młodzieży, pod bezpłatnym numerem telefonu 116 111. Swój problem możesz też opisać w wiadomości.
