Sztuka renesansu to cała masa dzieł, zarówno malarskich, rzeźbiarskich i architektonicznych, które przetrwały do dzisiejszego dnia i są żywym dowodem na geniusz twórców z pogranicza XV i XVI wieku. Jakie obrazy i budowle są najlepszą wizytówką tej epoki?
Sztuka renesansu: najważniejsze dzieła
Renesans, zwany inaczej odrodzeniem, mocno nawiązywał do motywów antycznych, co da się zaobserwować w wielu dziełach największych twórców tej epoki. Nie brak w nim odwołań do motywów biblijnych - często obok postaci mitologicznych. W sztuce widoczne było odzwierciedlenie szerzącej się idei humanizmu, stawiającej człowieka w centrum zainteresowania.
Do najważniejszych dzieł malarskich z epoki renesansu bez wątpienia należy zaliczyć następujące dzieła:
- Sandro Botticelli - "Narodziny Wenus";
- Michał Anioł - "Stworzenie Adama";
- Rafael Santi - "Portret młodzieńca", cykl "Madonny";
- Tycjan - "Madonna z dzieciątkiem";
- Leonardo da Vinci - "Mona Lisa", "Dama z gronostajem", "Ostatnia wieczerza".
Cechy sztuki renesansowej: rzeźba
Cechy sztuki renesansowej w zakresie rzeźby również uległy zmianom w stosunku do poprzedniej epoki. Materiałem, z którego tworzono dzieła, był przede wszystkim marmur. W nawiązaniu do sztuki antyku tworzono liczne popiersia oraz posągi konne. Pojawiły się pierwsze od wieków dzieła przedstawiające akty. Powszechnie stosowano zdobnictwo z użyciem płaskorzeźby. Do najważniejszych dzieł rzeźbiarskich renesansu należą:
- Michał Anioł - "Dawid", "Pieta watykańska", "Rachel i Lea";
- Donatello - ołtarz bazyliki św. Antoniego w Padwie;
- A. del Verrocchio - nagrobki Medyceuszy we Florencji; posąg konny Bartolomeo Colleoniego w Wenecji.
Architektura renesansu w Polsce - cechy charakterystyczne
Architektura renesansu w Polsce podziwiana może być dzięki zachowanym budowlom z przełomu XVI i XVII wieku. Do Polski idee sztuki renesansowej dotarły z opóźnieniem, na dwór Jagiellonów, jednak znalazły pozytywny odbiór. Do kraju sprowadzono wówczas wielu artystów z Włoch, a wpływy kultury z Półwyspu Apenińskiego stały się jeszcze bardziej zauważalne, gdy królową Polski została Bona.
Cechy budowli powstałych w okresie renesansowym to przede wszystkim:
- nawiązania do wzorów antycznych: porządków architektonicznych i motywów dekoracyjnych;
- wykorzystywanie planu centralnego i kopuły;
- odejście od ostro zarysowanych, gotyckich łuków na rzecz form półkolistych;
- sklepienia kolebkowe;
- głównym materiałem budowlanym jest kamień i cegła.
Budowle renesansowe w Polsce - przykłady
Budowle renesansowe w Polsce najlepiej podziwiać przy dobrze zachowanych budynkach, które są dostępne dla zwiedzających. Wśród najważniejszych z nich znajdują się m.in.:
- Wawel - po pożarze część zamku została odbudowana przez Jagiellonów właśnie w duchu renesansowym; w tym stylu możemy podziwiać Kaplicę Zygmuntowską i kaplicę św. Tomasza, skrzydło wschodnie i południowe, a także krużganki projektu wybitnego architekta włoskiego Bartłomieja Berrecci;
- nagrobki Zygmunta Augusta i Anny Jagiellonki na Wawelu autorstwa S. Gucciego;
- kaplica grobowa Branickich w Niepołomicach,
- kaplica św. Anny w Pińczowie,
- rozbudowa zamku w Janowcu nad Wisłą,
- Zamość - projekt miasta-twierdzy o idealnych proporcjach (układ przestrzenny, pałac, kolegiata, kamienice) autorstwa Bernardo Morando.
