Polscy malarze, których nazwiska wypada znać

Polscy malarze w niczym nie ustępowali i nie ustępują swoim zagranicznym kolegom po fachu, są jednakże zdecydowanie mniej znani poza granicami kraju, niż europejscy czy światowi artyści w Polsce. Okazuje się jednak, że i w ojczyźnie malarstwo polskie nie cieszy się zbyt wielką popularnością. Oto polscy malarze, których nazwiska wypada znać.

Malarze polscy, którzy zdobyli uznanie nie tylko w kraju

Malarze polscy stosunkowo rzadko cieszą się międzynarodową sławą, możemy się jednak pochwalić kilkoma nazwiskami, które zdobyły uznanie nie tylko w kraju. Pierwszym polskim malarzem europejskiego formatu był Piotr Michałowski (1800-1855), portrecista i batalista. W malarstwie batalistycznym specjalizował się również akwarelista Juliusz Kossak (1824-1899), a ulubionym tematem jego obrazów były konie. Uwiecznienie powstania styczniowego stawiał sobie za cel z kolei Artur Grottger (1837-1867). Jednak najwybitniejszym przedstawicielem malarstwa historycznego był Jan Matejko (1838-1893). Malarstwem krajobrazowym i rodzajowym zajmowali się: Józef Chełmoński (1849-1914) i Leon Wyczółkowski (1852-1932), zaś malarstwem batalistycznym parał się Wojciech Kossak (1856-1942), współtwórca ''Panoramy Racławickiej''. Młodą Polskę w malarstwie reprezentowali: Jacek Malczewski (1854-1929), Stanisław Wyspiański (1869-1907) i Józef Mehoffer (1869-1946).

Inni znani malarze polscy:

• Aleksander Gierymski (1850-1901),
• Olga Boznańska (1865-1940),
• Władysław Podkowiński (1866-1895),
• Stanisław Ignacy Witkiewicz (1885-1939),
• Władysław Strzemiński (1893-1952),
• Nikifor (1895-1968),
• Tamara Łempicka (1898-1980),
• Wojciech Fangor (1922-2015),
• Jerzy Nowosielski (1923-2011),
• Zdzisław Beksiński (1929-2005).

Zobacz też: Znani malarze: nazwiska i obrazy, które warto znać

Jan Matejko: obrazy historyczne

Jednym z najbardziej znanych polskich malarzy jest Jan Matejko. Obrazy, które tworzył, przedstawiały wielokrotnie najważniejsze wydarzenia z historii Polski, uznawany jest za twórcę narodowej szkoły malarstwa historycznego. Prócz tego w swym dorobku ma malarstwo portretowe, religijne i alegoryczne. Jego obrazy ceniono zarówno w kraju, jak i na arenie międzynarodowej. I tak na przykład w Paryżu odebrał złote medale za ''Kazanie Skargi'' oraz obraz ''Rejtan – upadek Polski''. Uznanie w kraju przyniosła mu ''Unia Lubelska'', zaś międzynarodową sławę potwierdziły: najwyższe francuskie odznaczenie – Legia Honorowa oraz członkostwo Académie des Beaux-Arts w Paryżu. Z kolei obraz ''Dziewica Orleańska'' przyniósł mu tytuł doktora honoris causa Uniwersytetu Jagiellońskiego.

Najważniejsze obrazy Jana Matejki:

• ''Stańczyk w czasie balu na dworze królowej Bony wobec straconego Smoleńska'',
• ''Kazanie Skargi'',
• ''Rejtan – Upadek Polski'',
• ''Unia lubelska'',
• ''Astronom Kopernik, czyli rozmowa z Bogiem'',
• ''Bitwa pod Grunwaldem'',
• ''Hołd pruski'',
• ''Wernyhora'',
• ''Wjazd Joanny d’Arc do Reims'',
• ''Kościuszko pod Racławicami'',
• ''Konstytucja 3 Maja 1791 roku'',
• cykl ''Poczet królów i książąt polskich''.

Zobacz też: Vincent van Gogh: obrazy, które przyniosły mu sławę

Nikifor – malarz samouk

Nikifor był żyjącym w latach 1895-1968 malarzem samoukiem. Zaliczany jest do grona najwybitniejszych malarzy prymitywistów na świecie. Większość życia spędził w Krynicy-Zdroju, choć kilkakrotnie przesiedlano go na Ziemie Odzyskane, skąd konsekwentnie wracał piechotą do Krynicy. Ponieważ większą część życia spędził w biedzie, malował na tym, co miał pod ręką: na drukach urzędowych, zużytych zeszytach szkolnych, opakowaniach po papierosach czy czekoladkach. Wiele obrazków malował dwustronnie, najchętniej operując akwarelą, czasem łącząc ją z temperą lub farbą olejną, zaś pod koniec życia malował też kredkami. Posiadał wrodzoną wrażliwość na barwę, rodzaj intuicji malarskiej, która pozwalała mu w sposób mistrzowski operować kolorystyką. Stosował kompozycję centralną, poszczególne elementy obrazu obrysowując cienką czarną kreską, a następnie wypełniając płaszczyzny żywymi barwami. Jego dorobek liczy kilkadziesiąt tysięcy prac. Malował pejzaże z sylwetką cerkwi, krajobrazy krynickie, krakowskie i warszawskie, fragmenty architektury oraz wnętrza budynków. Lubił portretować znajomych i przechodniów, a szczególnie chętnie tworzył autoportrety. Największy zbiór prac Nikifora znajduje się w Muzeum Nikifora w krynickiej willi Romanówka, stanowiącym oddział Muzeum Okręgowego w Nowym Sączu.

Zobacz też: Sztuka średniowiecza. Najważniejsze cechy, przedstawiciele i przykłady

Wojciech Fangor: socrealista, twórca Polskiej Szkoły Plakatu i przedstawiciel op-artu

Żyjący w latach 1922-2015 Wojciech Fangor, malarz, zajmujący się również grafiką, plakatem i rzeźbą, uważany jest za jednego z ostatnich wielkich mistrzów XX wieku. Debiutował tuż po II wojnie światowej i kilkukrotnie w swojej karierze zmieniał styl. Pierwsze jego obrazy zgodne były z wymaganiami realizmu socjalistycznego. Do sztandarowych obrazów polskiego socrealizmu należy m.in. jego ''Matka Koreanka'' z 1951 roku, znajdująca się obecnie w kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie. Płótno, utrzymane w barwach ziemi i szarościach, przedstawia martwe ciało skośnookiej kobiety, leżącej twarzą do ziemi, w kałuży krwi. Na jej plecy wspina się małe dziecko (może mieć nie więcej niż trzy lata), a w tle widoczne są kłęby dymu wznoszące się nad płonącą miejscowością. Jednak najbardziej znanym obrazem socrealistycznym, znajdującym się w kolekcji Muzeum Sztuki w Łodzi, jest płótno Wojciecha Fangora ''Postaci'' z 1950 roku. Na obrazie znajdują się dwie kobiety: po lewej szczupła, elegancka i modnie ubrana dama, antybohaterka, przeciwstawiona jest kobiecie w roboczym kombinezonie, którą obejmuje stojący obok niej mężczyzna, również odziany w strój roboczy. Kontrast jest widoczny również na dalszym planie: za elegancką kobietą widoczne są ruiny i zgliszcza, para robotników przedstawiona została na tle typowej dla realizmu socjalistycznego budowli.

W tym czasie stworzył też Fangor podwaliny pod tzw. Polską Szkołę Plakatu, w swych plakatach operując syntetyczną i uproszczoną formą. Po śmierci Stalina artysta odszedł od idei socrealizmu, w swojej twórczości nawiązując do założeń op-artu. Stworzył m.in. cykl prac z charakterystycznymi okręgami i falami. Jako jedyny, jak dotąd, polski artysta, otworzył indywidualną wystawę w Muzeum Guggenheima w Nowym Jorku w 1970 roku. Zaprezentowane na niej płótna stały się, zwłaszcza na zachodzie, swoistymi symbolami op-artu. Począwszy od połowy lat 70. Fangor powrócił do malarstwa figuratywnego – tworząc m.in. serię obrazów ''telewizyjnych''. Na początku XXI stulecia pracował nad cyklem obrazów ''palimpsestowych'', za sprawą których przenosił swe dawne rysunki w obszar malarstwa. Ostatnie lata życia poświęcił natomiast na plastyczne opracowanie II linii metra w Warszawie.

Zobacz też: Claude Monet: obrazy, które warto znać