Zgodnie z definicją zaproponowaną przez prof. Jerzego Bralczyka, tajemnica poliszynela jest informacją rozpowszechnioną i ogólnie dostępną, która według niektórych niesłusznie jest traktowana jest poufna. O tajemnicy tej najczęściej mówi się w sytuacjach, gdy chcemy dać rozmówcy do zrozumienia, że o przekazywanych wiadomościach wszyscy wiedzą.
)
Co oznacza tajemnica poliszynela? Przykłady użycia
Przekładając to sformułowanie na przykłady z literatury i kultury, tajemnicą poliszynela można nazwać ogromne długi Ignacego Krasickiego, słabość do kobiet Adama Mickiewicza czy nieustająca zazdrość Juliusza Słowackiego o uznanie, którym cieszył się Mickiewicz.
Tajemnicę poliszynela z powodzeniem można również przekładać na sprawy życia codziennego. Przykładami użycia mogą być następujące zwroty:
- Twoja miłość do Kasi jest tajemnicą poliszynela, wszyscy dobrze o tym wiedzą.
- Było tajemnicą poliszynela, że zwycięzca tego konkursu został wybrany jeszcze przed głosowaniem.
- Dobrze zdałeś egzamin? To była tajemnica poliszynela, że już wcześniej znałeś wszystkie pytania.
W praktyce więc zwrot "tajemnica poliszynela" stosowany jest wobec sytuacji czy wiadomości, które tak naprawdę dla nikogo nie są tajemnicą, ale z drugiej strony przez kogoś mogą być tak właśnie traktowane.
Skąd pochodzi zwrot "tajemnica poliszynela"?
Termin "tajemnica poliszynela" pochodzi od francuskiego Polichinelle, czyli postaci znanej z włoskiej commedia dell’arte. Bohater, czyli poliszynel był śmiesznie garbatym samochwałą i kłótnikiem, który tajemniczym, ale bardzo głośnym szeptem zdradzał publiczności swoje wszelkie zamiary i sekrety. Dokonywał tego w ukryciu przed innymi postaciami.
)
Poliszynel był postacią bez jakichkolwiek manier, cechował się gburowatością, miał mundur w jaskrawych kolorach z przewagą czerwieni i kapelusz z kogucim piórem. Jego zachowanie powodowało wśród publiczności szyderczy uśmiech. Celem jego postępowania było skryte przekazanie widzom wszystkich tajemnic, dzięki czemu ci mogli zrozumieć intrygę.
