II wojna światowa

"Piętnaście sekund" to reportaż o Polakach walczących na froncie wschodnim. Piotr Korczyński zebrał relacje ostatnich żyjących, dotarł do dokumentów. Przedpremierowo publikujemy fragment książki, doyczący bitwy o Kołobrzeg. Miasto zostało zdobyte 18 marca 1945 roku.

- Moje imię to 27633. Jestem jedną z Ocalałych. Mam zatem obowiązek reprezentować półtora miliona żydowskich dzieci zamordowanych przez nazistów. One nie mogą mówić, muszę zabrać głos w ich imieniu - mówi Tova Friedman. Publikujemy fragment jej książki "Byłam dzieckiem z Auschwitz".

Pamiętacie babcię Wolańską z kultowego filmu "Kogel Mogel"? Małgorzata Lorentowicz zapisała się w pamięci widzów, a jej role dystyngowanych dam przeszły do historii polskiej kinematografii. Jednak prywatne życie aktorki było dalekie od sielanki.

Wiesław Gołas był niezwykle wszechstronnym aktorem serialowym i telewizyjnym. Niewiele osób zdaje sobie sprawę, w jak dramatycznych okolicznościach wychował się przyszły Tomek Czereśniak z "Czterech pancernych i psa". Jako nastolatek trafił bowiem do celi, w której wcześniej katowano jego ojca. Gestapowcy nie wahali się torturować także jego - 14-latka z Szarych Szeregów.

Początek 1940 roku. Trzynastoletni żydowski chłopiec i jego jedenastoletni brat przedzierają się przez drut kolczasty otaczający łódzkie getto, by ukraść żywność dla swojej rodziny. Zauważa to niemiecki strażnik. Nie mają innego wyjścia. Starszy brat strzela, żołnierz pada martwy. Tak rozpoczyna się poruszająca historia niezwykłej ucieczki chłopca, który niejeden raz przechytrzył nazistów. To Chaim Herszman, znany później jako Henry Carr. Jego wspomnienia spisał syn, John.

Powstaniec wielkopolski i śląski Franciszek Rataj, pomysłodawca nazwy Szare Szeregi harcmistrz Józef Wiza, organizator spektakularnej ewakuacji Szpitala Maltańskiego doktor Leon Strehl, piłkarz Warty i Lecha Poznań Henryk Czapczyk, jeden z największych amantów przedwojennego kina Franciszek Brodniewicz - to tylko kilka przykładów, jak mieszkańcy Wielkopolski zaangażowali się w ten narodowy zryw. Agnieszka Cubała pisze o nich w książce "Wielkopolanie '44. Jak mieszkańcy Wielkopolski walczyli w powstaniu warszawskim" (Rebis). Publikujemy fragment.

"Dzięki swojej ogromnej pracowitości i nie mniejszemu talentowi Irena Kwiatkowska stała się ikoną polskiej sceny, estrady, a także filmu. Zanim to jednak nastąpiło, przeszła przez wiele niezwykle trudnych doświadczeń okupacyjnych i powstańczych" - pisze Agnieszka Cubała w książce "Artyści '44" (premiera 27 lipca 2022). Publikujemy fragment.

W sobotę mija 75. rocznica opublikowania "Dziennika Anny Frank". Google postanowił przypomnieć o niezwykłej nastoletniej autorce, która opisała życie swojej rodziny w "tajnym aneksie". Anna Frank zginęła w obozie koncentracyjnym, mając zaledwie 15 lat.

"Skrzypce Goebbelsa" to opowieść o rozdarciu pomiędzy pasją a brutalnością wojny. Nejiko Suwa - młoda japońska artystka - nie potrafi zapanować nad prezentem od ministra propagandy III Rzeszy. Instrument, który miał scementować przymierze między Japonią a hitlerowskimi Niemcami, szybko staje się dla niej ciężarem. Próbując ujarzmić przeklęte skrzypce, szuka ich poprzedniego właściciela i odkrywa zaskakującą prawdę. Książka ma premierę 18 maja, publikujemy jej fragment.

Literatura non-fiction, która przenosi nas w czasy II wojny światowej. Książka "Mam na imię Selma" to światowy bestseller o dramatycznych losach Holenderki żydowskiego pochodzenia, która przeżyła Ravensbrück.

"'Łączniczka 'Zośki'" to ważny głos w sprawie udziału kobiet w walce w czasie wojny. Bohaterka wspomnień jest dowodem na to, że rola kobiet była nieoceniona i nie ograniczała się jedynie do pomocy, wsparcia i łączności.

Irena Gutówna miała siedemnaście lat, kiedy 1 września 1939 roku wybuchła wojna, która delikatną uczennicę szkoły pielęgniarskiej w Radomiu zmieniła w bohaterkę. W czasie II wojny światowej uratowała dwanaścioro Żydów, w 1982 roku została za to uhonorowana tytułem Sprawiedliwej wśród Narodów Świata. Przez wiele lat nikomu nie opowiadała o swoich wojennych losach, aż w końcu spisała je w książce "Ratowałam od Zagłady". Publikujemy fragment jej wspomnień.

Utracone w czasie II wojny światowej rysunki Michała Elwiro Andriollego oraz pastel Teodora Axentowicza powróciły do Muzeum Narodowego w Warszawie dzięki staraniom Ministerstwa Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu.

"Studnie Norymbergi" to książka o relacji pomiędzy wiedzą historyczną, pamięcią świadków i wyobraźnią kolejnych pokoleń. Wyobraźnią, która jest niezbędnym elementem prawdziwej empatii.

Dla twórców kinematografii światowej niewyczerpanym źródłem pomysłów jest II wojna światowa. Filmy wojenne ukazują w sposób fabularny działania wojenne, bądź też skupiają się na wpływie dramatycznych wydarzeń na psychikę człowieka. Najczęściej są to dramaty bądź melodramaty, zdarzają się jednak i filmy przygodowe, a nawet komedie. Oto filmy wojenne, które warto znać.

Brytyjczycy pokochali tę powieść! Opowiadająca o II wojnie światowej, londyńskim Blitzu i odwadze ludności cywilnej stawiającej czoło niemieckim nalotom "Droga Pani Bird" została uznana za wspaniały hołd oddany ówczesnym kobietom, które imponowały wyjątkowym hartem ducha. W przygotowaniu serial telewizyjny oraz powieściowy sequel. Rozmawiamy z autorką, A. J. Pearce.

Wojnę obronną 1939 roku opisywano już wielokrotnie, jednak książka "Apokalipsa 1939. Początek" autorstwa Radosława Wiśniewskiego, pisarza, poety i krytyka literackiego, wznosi tę dramatyczną opowieść na zupełnie nowy poziom.

Za wykopaną złotą koronkę z żydowskiej szczęki można było kupić papę na nowy dach. A jak dzień był słaby starczyło na torebkę cukierków. Przeczytajcie "Płuczki", być może najlepszą książkę reporterską minionego roku.

Jak wyglądała noc z 31 sierpnia na 1 września 1939 roku w przygranicznej Jabłonce? Dlaczego kampania, która miała trwać dwa tygodnie i zakończyć się polskim zwycięstwem przerodziła się w trwającą latami wojnę? Na te pytania szuka odpowiedzi autor książki "Potop '39", której fragment przedpremierowo publikujemy.

"Nie umieraj do jutra" to portret warszawskich robinsonów. Książka napisana przez niezłomnego człowieka, który walczył w Powstaniu Warszawskim, a po jego upadku przez kilkadziesiąt dni ukrywał się w ruinach tak jak wielu warszawiaków, którzy mimo śmiertelnego niebezpieczeństwa nie opuścili swojego miasta.

Dywizjon 303, a raczej 303 Dywizjon Myśliwski Warszawski im. Tadeusza Kościuszki to legenda. Najskuteczniejsza jednostka Aliantów w czasie "Bitwy o Anglię", która podczas bitew powietrznych na pewno zestrzeliła 298 faszystowskich maszyn, prawdopodobnie zniszczyła kolejnych 35, a 22 samoloty trwale uszkodziła. Bohaterowie stawiani podczas wojny za wzór, o których zasługach, tuż po jej zakończeniu taktycznie milczano z politycznych powodów. Których tak naprawdę zdradzono.

Zachęcony sukcesem "Player One", Steven Spielberg idzie za ciosem i kolejny raz zabierze się za kino młodzieżowe. Zostanie reżyserem filmu "Blackhawk".

Wiele z tajemnic z czasów II wojny światowej nadal czeka na ujawnienie, rozpalając wyobraźnię łowców skarbów i... pisarzy. W tym Macieja Siembiedy. Wielbiciele historycznych zagadek powinni zapamiętać to nazwisko, bo o autorze właśnie wydanego thrillera "Miejsce i imię" zapewne usłyszą jeszcze nie raz.